Tiết trời lạnh lạnh, ngồi tụ hội ăn đồ nướng nói năm ba câu chuyện là gu của nhiều người. Các món nướng hè có giá cả phải chăng, đa dạng về chủng loại được rất nhiều người ưa chuộng. Tuy nhiên, cũng giống như những món ăn đường phố khác thì nguy cơ mất vệ sinh an toàn thực phẩm từ các món nướng lề đường vẫn luôn tiềm ẩn.
1. Số ca ngộ độc thực phẩm gia tăng trong tháng 11/2020 so với cùng kì 2019
Theo ít từ Tổng cục Thống kê cho biết, tính tới tháng 11/2020, trên cả nước đã xảy ra 90 vụ ngộ độc thực phẩm. Trong đó có 2254 người bị ngộ độc và 22 ca tử vong. Số liệu này so với cùng kì năm 2019 có dấu hiệu tăng cao hơn, đặc biệt là về số ca tử vong.
Thống kê tình hình ngộc độc thực phẩm tháng 11/2019 và tháng 11/2020 (Ảnh: Tổng cục Thống kê)
căn nguyên gây ra tình trạng ngộ độc thực phẩm có thể chia thành 4 nhóm chính sau:
– Ngộ độc thực phẩm do kí sinh trùng chẳng hạn như vi khuẩn, độc tố của vi khuẩn
– Ngộ độc do ăn phải các loại thực phẩm đã có sẵn các chất độc hại
– Ngộ độc do bị nhiễm độc từ kim khí nặng hay tồn dư các loại thuốc bảo vệ thực phẩm hay chất phụ gia thực phẩm
– Ngộ độc do chế biến mất vệ sinh, ăn phải thực phẩm ôi thiu,..
2. Mối ác hại tiềm ẩn từ món nướng vỉa hè!
2.1. Nguy cơ gây ung thư do ăn không đúng cách
GS.TS Trần Đáng (Nguyên Cục trưởng Cục An toàn Vệ sinh Thực phẩm) cho biết, món nướng kể cả nướng than, điện,.. đều nằm trong nhóm thực phẩm có nguy cơ gây ra ung thư hàng đầu nếu không ăn đúng cách. Nhưng rất tiếc, đây lại là món ăn yêu thích của nhiều gia đình, đặc biệt là khi vào mùa đông.
duyên do đồ nướng được liệt kê vào top thực phẩm gây ung thư là do khi các loại thịt lợn, thịt bò hay gia cầm được nướng ở nhiệt độ cao sẽ hình do vậy các amin dị vào và hydrocarbon đa vòng thơm.
+ Amin dị vòng: hình thành khi axit amin, chất đường, các hợp chất trong cơ thịt gọi là creatine trong thực phẩm phản ứng với nhiệt độ cao
+ Hyrocarbon đa vòng thơm: hình thành thông qua quá trình mỡ của thịt xúc tiếp với lửa nóng, mặt bếp nướng,.. sinh ra cháy, khói rồi bám lên bề mặt đồ nướng.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, các amin dị vòng và hydrocarbon đa vòng thơm khi tiếp thụ phải có thể gây ra hiện tượng đột biến gene và gây ra bệnh ung thư. Những loại ung thư phổ thông có thể kể đến như ung thư ruột, ung thư abfng quang, ung thư thận,… Thậm chí những hóa chất này còn có tác hại tới hệ thần kinh và tới khả năng sản xuất của nam giới nếu tiêu thụ thẳng tắp.
Protein từ thịt bị nướng ở nhiệt độ cao sẽ sinh ra các amin dị vòng gây ung thư (Ảnh Ảnh minh họa: Internet)
Đồng quan điểm với GS.TS Trần Đáng, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh (giảng sư Viện Công nghệ sinh vật học và Thực phẩm) nói thêm, khi nướng ở nhiệt độ trên 500 độ C, kể cả là bếp gas, bếp thân hay beeso điện đều sẽ sản sinh ra hợp chất BAH (hydrocacbon đa vòng PAH – Polycyclic Aromatic Hdrocacbon).
Bên cạnh đó, nhưng amin dị vòng sẽ bị đốt cháy với nhiệt độ trên 650 độ C (protein bị đốt cháy) sẽ sinh ra chất gây ung thư, đặc biệt nguy hiểm với sức khỏe người ăn.
2.2. Khâu chế biến không đảm bảo
Nguy cơ ngộ độc thực phẩm từ các món nướng lề đường có thể đến từ quá trình sơ chế và chuẩn bị thực phẩm không được kiểm soát chặt chẽ. Đó là chưa kể tới cội nguồn thực phẩm hay dụng cũ, dầu mỡ chiên rán sử dụng nhiều lần rất khó kiểm soát ở những tiểu thương tham lợi nhuận.
Bà Hoàng Thị Minh Thu, nguyên Phó Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Hà Nội cho biết, những món nướng hè phổ biến như chân gà, nầm bò, nầm lợn, lòng lợn,.. khi chế biến đòi hỏi phải sơ chế bừa cẩn thận mới loại bỏ được những kí sinh trùng và vi khuẩn.
Việc kiểm soát quy trình sơ chế thực phẩm ở các hàng quán thềm còn nhiều khó khăn (Ảnh minh họa: Internet)
nếu như không loại bỏ được hết thì nguy cơ bị ngộ độc là rất cao. Người ăn có thể bị tiêu chảy, kiết lị, nhiễm trùng ruột,..
Chưa kể đến, cơ sở các quán nướng hạ thường tạm thời, nguồn nước hạn chế nên khâu sơ chế thực phẩm vẫn chưa kiểm soát được chặt chém bà Minh Thu cho biết thêm.
2.3. cội nguồn thực phẩm trở thành vấn đề đáng lo ngại
Vào thời điểm cuối năm, tình hình nhập lậu thực phẩm nguồn cội kém chất lượng đang diễn ra vô cùng phức tạp với nhiều mánh khoé tinh vi hơn đối phó với đội quản lý thị trường. PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh cho biết, nội tạng động vật hay thực phẩm dùng cho các món nướng nói chung có yêu cầu cao về bảo quản để không bị nhiễm khuẩn, giữ được độ sạch và tươi mới.
vì thế mà khi tải phải không để ý sẽ rất dễ xảy ra tình trạng nhiễm khuẩn, khi giao tới các hàng quán nếu chẳng may ăn phải sẽ rất dễ bị ngộ độc do các vi khuẩn có hại sinh sôi như Salmonella, E.Coli, Listeria monocytogenes hay tụ cầu trùng… gây ngộ độc thực phẩm, nôn ói, ỉa chảy…
3. Làm cách nào để có thể ăn món nướng mà vẫn an toàn cho sức khỏe?
PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh nói, để bảo đảm an toàn sức khỏe khi ăn các món nước, bạn nên lưu ý tới các vấn đề sau:
– Tuyệt đối không ăn phần thịt bị cháy, thịt chuyển màu hoặc thịt quá cứng
– Khi nướng thì cần để ý tới nhiệt độ cũng như thời kì nướng
– Dụng cụ dùng để nướng cần phải sạch sẽ
– Bếp nướng nên chọn loại bếp nướng halogen ánh sáng hay các lò nướng chân không đa dụng, sử dụng hơi nóng để giúp làm chính thực phẩm. Những loại bếp này sẽ không sản sinh ra các loại khí độc hại cho môi trường xung quanh.
Có thể tự mua thực phẩm về chế biến tại nhà để bảo đảm vệ sinh (Ảnh: Internet)
ngoại giả, GS.TS Trần Đáng cũng lưu ý thêm về chừng độ cũng như tần suất ăn các món nướng như:
– Không nên ăn quá nhiều, chỉ nên ăn 1 lần trong vài tuần rồi dừng lại để cơ thể có thời kì đào thải bớt độc tố ra bên ngoài
– Tốt nhất nên tự mua thực phẩm về và nướng tại nhà. Còn nếu không có điều kiện làm tại nhà thì khi chọn quán nướng hạ nên chú ý tới điều kiện vệ sinh, màu của đồ nướng được mang ra, mùi có bị ôi thiu hay không,… tuyển lựa các cơ sở có chứng nhận an toàn thực phẩm để tránh rủi ro.
Nguy cơ ngộ độc thực phẩm từ những món nướng vỉa hè
